نشانه‌های ظهور یا نشانه‌های قیام؛ مسئله این است
تاریخ انتشار: ۵ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۶۵۲۱۸
دومین جلسه از سلسله‌نشست‌های بررسی و نقد کتاب مرکز پژوهش‌های تاریخ اسلام با موضوع کتاب «بررسی تحلیلی روایات نشانه‌های ظهور» برگزار شد.
در این نشست حجت‌الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان؛ نویسنده اثر سخنرانی کرد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید.
هسته اصلی نگارش این اثر به سال ۸۱ می‌رسد زمانی که برای بررسی‌های مهدوی یک نیازسنجی در حوزه آثار مهدوی داشتیم و این کار قریب به ۵ سال طول کشید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از خلال آن پژوهش‌ها یک عرصه‌ای باز شد که ذهن را به سمت و سوی بررسی نشانه‌ها برد و آن تسامح در نقل روایات بود. با توجه به اینکه بحث مهدویت مورد اهتمام است تلاشمان این بود ضمن اینکه مطالب قابل استفاده برای همگان باشد و از علمیت کار کم نگذاریم، تا حد ممکن مطالب برای عموم قابل استفاده باشد. کار ما سرآغازی برای ورود به مباحث این چنینی بود. کار بر اساس مراحل تدوین‌شده پیش رفت. به موازات این کار تعدادی مقاله علمی پژوهشی استخراج شد که درون‌مایه این اثر در آنها به مخاطبان عرضه شد. واکاوی روند رو به افزایش روایات نشانه‌های ظهور در منابع روایی یکی از این مقالات بود. به دلایلی شاهد این هستیم در گذر زمان به تعداد روایات اضافه شده است. اصرار ما بر این بود به هر دلیلی این پیرایش صورت نگرفته ولی گرفتاری‌اش امروزه عارض مباحث مهدویت شده است و این نگرانی هست که اگر این روند ادامه پیدا کند بر مشکلات اضافه شود.
در کنار این جریان پیشنهاد کرسی تخصصی نقد دادیم که برآمده از همه این مطالعات بود. در آنجا دنبال این بودیم که نشان دهیم گاهی افزوده‌هایی که در حوزه روایات مهدویت صورت گرفته منجر به آموزه‌های نوپدید شده یعنی شاهد آموزه‌هایی هستیم که آفریده آن افزوده‌های در روایات است. در مجموع معارف مهدوی شاهد این اتفاق ناگوار هستیم که برخی افزوده‌ها سبب شده امروزه یکسری آموزه‌هایی بر بحث مهدویت شاهد باشیم. حتی مقدار کم این مسئله نگران‌کننده است زیرا باید فرمایشات قابل اعتماد اهل بیت در این مسئله مورد استفاده قرار بگیرد در حالی که بخشی از روایات در دست، نیازمند بررسی جدی و اساسی است.
در کنار این اثر بحث‌های فرعی که این بنا را سامان می‌دهد داشتیم از جمله تبارشناسی واژگانی مفهوم ظهور. آنچه مشهور است این است که ظهور همان قیام و قیام همان ظهور است. لذا نشانه ظهور یعنی نشانه قیام و جدایی بین این دو لحاظ نمی‌کنیم ولی بر اساس دیدگاه تفاوت ظهور و قیام بحث نشانه‌ها تفاوت اساسی با آنچه امروز مطرح است پیدا می‌کند.
اگر ما قائل به تفاوت ظهور و قیام بشویم که قابل بحث است و مستنداتی برایش قابل ارائه است و نشانه‌ها را مشخصا وابسته به قیام بدانیم نه ظهور، ما چیزی به نام نشانه ظهور را قابل بررسی نمی‌دانیم چون نشانه‌ها وابسته به قیام می‌شود و اساسا چیزی به نام نشانه قبل از ظهور نخواهد بود. قرائن و شواهد هم دلالت بر همین می‌کند مثلا اگر قتل نفسه زکیه را نشانه حتمی بدانیم گفته شده نفس زکیه نماینده امام مهدی(عج) در یک بازه زمانی است. سوال پیش می‌آید که ایشان نماینده امام پس از ظهور است یا قبل از ظهور؟ خروج سفیانی هم همینطور است. خروج سفیانی در پیوند با قیام آن حضرت معنا پیدا می‌کند. یکی از نقطه عطف‌های این اثر این بود راه را برای چنین فضایی باز کنیم که آیا می‌شود این مسئله را مورد بحث قرار داد یا خیر؟ فایده بحث چه خواهد بود؟ فایده‌اش این است آنچه در رابطه با نشانه‌های پیش از ظهور ادعا می‌شود و موجب می‌شود جریانات انحرافی از آن سوء استفاده کنند، با اثبات این ادعا برچیده شود.
مجموعه آنچه اتفاق افتاد که گام‌های نخست در این زمینه است فضا را باز می‌کند برای اتفاق‌های بهتر و مفیدتر به این لحاظ که ما کارهای از این دست کم داریم. من منکر زحمات بزرگان نیستم ولی به هر دلیلی به صورت روزآمد به کارهای اینگونه نیاز داریم و اینها می‌تواند خدمتی اندک به ساحت امام عصر(عج) باشد.
جای خالی پژوهش‌های تاریخی و میان‌رشته‌ای در کتابدر ادامه نشست حجت‌الاسلام و المسلمین حمیدرضا مطهری به عنوان ناقد سخنرانی کرد.
محاسن کتاب فراوان است. برگزاری این جلسه به دلیل خوب بودن و محاسن فراوان کتاب است. انسان اثر ارزشمند را به نقد می‌گذارد لذا آثاری که ارزشی نداشته باشند نقدشان فایده ندارد. یکی از نقاط مثبت کار تمرکز نویسنده بر موضوع است که هم مقالات در این حوزه نوشته‌اند و هم کرسی تخصصی موفق در این رابطه داشتند. همچنین از منابع متعددی استفاده شده و نمایه ارزشمندی در پایان کتاب است. کتاب متن روان و قابل فهمی دارد و از هر جهت همه‌اش حسن است ولی به دلیل اقتضای جلسه چند نکته را عرض می‌کنم.
وقتی به نقد یک اثر توجه می‌کنیم و یک کتاب یا مقاله را نقد می‌کنیم دو دسته عناصر را مورد توجه قرار می‌دهیم: عناصر بیرونی و عناصر درونی. در عناصر بیرونی می‌توانیم به نویسنده، برنامه پژوهشی، دایره مخاطبان توجه کنیم. من در حوزه عناصر درونی چند نکته عرض می‌کنم. عناصر درونی را به دو دسته تقسیم می‌کنم: نکاتی که از نظر شکلی در کتاب وجود دارد مثل مشکل تایپی، نکاتی هم ناظر به نقد محتوایی است.
یکی از اشکالات کلی این اثر این است انتظار می‌رفت نقد بیشتری نسبت به این روایات مطرح شود یعنی قسمت نقدش کم است. جاهایی هم که نقد وجود دارد رویکرد تاریخی در آن نمود ندارد. درست است نشانه‌های ظهور از روایات برمی‌آید ولی یک بحث تاریخی است و نمی‌شود روایات را بدون توجه به تاریخ نقد کرد.
در ادامه حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی صادقی کاشانی به عنوان ناقد دیگر کتاب سخنرانی کرد که گزیده آن را می‌خوانید؛
این کار، کار ارزشمندی است. اگر از محاسن کار بخواهیم بگوییم باید عرض کنیم ایشان تتبع کاملی کردند. بعضی کارها مبتنی بر منابع ضعیف و متاخر است ولی این کار، کار علمی است و منابع متقدم و متاخر را زیر و رو کرده است. یکی دیگر از محاسن کتاب تفصیل و جزئی وارد شدن به روایات و دسته‌بندی مباحث است. امیدواریم گوش شنوایی هم باشد و این زحماتی که کشیده می‌شود اثرگذار واقع شود.
اگر بخواهم نقدی هم به کتاب عرض کنم ممکن است بگوییم رویکرد کار حدیثی است البته طبیعت کار شما این است که با روایات سروکار دارید ولی وقتی بنده کتاب را دست می‌گیرم می‌گویم کاش بین رشته‌ای هم بحث می‌شد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: نشانه های ظهور نشانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۶۵۲۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دانشگاه با فرهنگ‌سازی در جامعه خودباوری را به منصه ظهور برساند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، مراسم بزرگداشت مقام و هفته معلم با حضور سعید رازقی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر، هیئت رئیسه دانشگاه، استادان، کارکنان و دانشجویان با تجلیل از استادان پیشکسوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر با محور «زندگی پاک بر بنیاد روانشناسی مثبت‌گرا» در این واحد دانشگاهی برگزار شد.
سعید رازقی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر در این مراسم اظهار کرد: حوزه کار با استادان و معلمان، بهترین حوزه فعالیتی و ارتباطی در جامعه است.
وی با بیان اینکه دوران دانشجویی، به‌ویژه دوره کارشناسی، دورانی ویژه، خاطره‌انگیز و متفاوت از همه سال‌های تحصیل است به دانشجویان توصیه کرد: این دوران فرصتی طلایی برای دانشجویان بوده و باید از تجربه و علم استادان نهایت بهره را ببرند. استادان برای دانشجویان، الگو و نماد هستند. بی‌شک تأثیر کلام، لحن گفتار، پوشش، رفتار و اعمال استادان تا سالیان سال بر روح و روان دانشجویان اثرگذار باقی خواهد ماند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر با اشاره به سلسله نیاز‌های انسان ازنظر آبراهام مازلو (نظریه انگیزشی در علم روانشناسی) اضافه کرد: باید تلاش کرد تا دانشگاه در کنار تدریس علوم و دانش، به معنای واقعی محل تربیت و فرهنگ‌سازی در جامعه باشد تا بتوان خودباوری و خودشکوفایی که مبحث رأس این هرم است را به منصه ظهور رساند.
استاد بدون حضور دانشجو معنایی ندارد
یکی از استادان پیشکسوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر نیز درباره زندگی پاک با استفاده از غزلی از حافظ بر بنیاد روانشناسی مثبت‌گرا با بیان اینکه استاد بدون حضور دانشجو معنایی ندارد، گفت: نزدیک به سه دهه است که بیش از گذشته زندگی انسان با مقوله زندگی پاک آمیخته و در شرایط کنونی جهان و وجود هجمه‌های مختلف و ناپاکی‌های بسیار، برگزیدن راه و رسم پاکی در زندگی و ادامه دادن به آن بسیار سخت شده و باید به فردی که در این سلوک زندگی می‌کند، هزاران آفرین گفت.
عباس عاشوری‌نژاد با بیان اینکه ناپاکی‌های بسیار دور تا دور زندگی‌ها را فراگرفته و هیچ جا از گزند آثار مخرب آن در امان نمانده، عنوان کرد: این نفوذ در امور، حتی به نهاد‌های مقدسی همانند مدرسه و دانشگاه نیز رسوخ پیدا کرده و افرادی را که مسیر صحیح زندگی را برای خود برگزیده‌اند را تحت‌فشار قرار داده است. این عیب روزگار کنونی، یک حسن نیز محسوب می‌شود در این فشارها، زمانی که انسان مرحله‌ای از زندگی خود را با همه فشارها با پاکی به پایان می‌رساند، قطعاً حلاوت و رضایت بیشتری در خود احساس خواهد کرد.
وی با قرائت غزلی از حافظ شیرازی عنوان کرد: «لسان‌الغیب» می‌فرماید:«کمتر از ذره نه‌ای پست مشو مهر بورز / تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ‌زنان / بر جهان تکیه مکن ور قدحی می‌داری / شادی زهره‌جبینان خور و نازک‌بدنان / پیر پیمانه‌کش من که روانش خوش باد / گفت پرهیز کن از صحبت پیمان‌شکنان / دامن دوست به دست آر و ز دشمن بگسل / مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان» حافظ در این چهار بیت تأکید می‌کند که انسان می‌تواند زندگی زیبا و پاکی داشته باشد به شرط اینکه از نکاتی که از این غزل برداشت می‌شود، بهره‌مند شود.
چهره ماندگار فرهنگی استان بوشهر اضافه کرد: این ابیات بدین معناست که نخست انسان بزرگ است و حق ندارد کوچک فکر کند و شایسته بوده اهداف بلند و ارزشمند انتخاب کند. همچنان که حرکت ذره به سوی خلوتگه خورشید است، مسیر حرکت انسان باید به سوی نور باشد. چنانکه در نظریه امید «اشنایدر» اصالت هدف به خوبی دیده می‌شود.
عاشوری‌نژاد ادامه داد: دوم اینکه یکی از پیش‌فرض‌های روانشناسی مثبت‌گرا این بوده که انسان باید بپذیرد که هیچ چیزی پایدار نیست. حافظ هم می‌گوید: انسان نباید بر جهان گذرا تکیه کند، همه چیز فانی است به جز ذات پروردگار، بنابراین انسان نباید عزت‌نفس و آبروی خود را فدای آرزو‌های خام و ناپخته کند و شایسته بوده تا اگر چیزی دارد آن را با دیگران شریک شود تا زندگی‌اش به شادمانی بگذرد. سوم اینکه حافظ می‌گوید: از همنشینی با بدعهدان و پیمان‌شکنان بپرهیزد، چون اینان امنیت انسان را بر هم می‌زنند و آبروی آدمی را تهدید می‌کنند.
وی افزود: چهارم اینکه روانشانسی مثبت‌گرا بر اهمیت دوستی در تحقق «شادمانی درونی» و «شادکامی پایدار» تأکید دارد، حافظ هم می‌گوید: دوستان واقعی را بیابد و دایره دوستی‌های اصیل را گسترش دهد و در حفظ رابطه دوستی‌ها بکوشد و دشمنان و انسان‌های شیطان‌صفت دوری کند.
به گزارش آنا، در این مراسم با قدردانی از استادان پیشکسوت و برجسته دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر در سال گذشته از استادانی که به مرتبه استادیاری و دانشیاری ارتقا یافته بودند، تجلیل شد.
انتهای پیام/
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد